کودکان به دلیل نارس بودن سیستم ایمنی و رشد سریع بدن، نسبت به بزرگسالان آسیبپذیرتر هستند و بیشتر در معرض ابتلا به انواع بیماریها قرار میگیرند. شناخت والدین از بیماریهای شایع دوران کودکی نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و آغاز سریع درمان دارد. هرچه آگاهی نسبت به علائم و علل این بیماریها بیشتر باشد، احتمال بروز عوارض کاهش مییابد و روند درمان نیز مؤثرتر خواهد بود.
در این مقاله، ۱۰ مورد از رایجترین بیماریهای کودکان را بهصورت علمی بررسی میکنیم و درباره نشانهها، دلایل و روشهای درمان هر کدام توضیح میدهیم تا والدین بتوانند تصمیمهای درست و سریعتری برای سلامت فرزندشان بگیرند.
۱. سرماخوردگی کودکان
سرماخوردگی یکی از شایعترین عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی در کودکان است و معمولاً در فصول سرد سال شیوع بیشتری دارد. به دلیل تکامل نیافتگی سیستم ایمنی، کودکان بهخصوص خردسالان ممکن است چندین بار در سال دچار این بیماری شوند. ویروسهایی مانند رینو ویروسها عامل اصلی سرماخوردگی هستند و از طریق قطرات تنفسی یا تماس با سطوح آلوده منتقل میشوند.
علائم سرماخوردگی در کودکان
علائم بسته به سن کودک و نوع ویروس میتواند متفاوت باشد، اما معمولاً شامل موارد زیر است:
-
آبریزش یا گرفتگی بینی
-
سرفههای خشک یا خلطدار
-
تب خفیف تا متوسط
-
گلودرد و بیقراری
-
کاهش اشتها یا خوابآلودگی بیش از حد
تشخیص و درمان سرماخوردگی
سرماخوردگی معمولاً با معاینه بالینی تشخیص داده میشود و نیاز به آزمایش خاصی ندارد. در بیشتر موارد بیماری خودبهخود طی چند روز تا یک هفته بهبود مییابد. مهمترین اصول درمان شامل:
-
استراحت کافی
-
مصرف مایعات گرم برای جلوگیری از کمآبی
-
استفاده از داروهای تببر و ضداحتقان مخصوص کودکان (با تجویز پزشک)
-
مرطوب نگهداشتن هوا برای کاهش سرفه
در صورت مشاهده علائم شدید مثل تب بالای طولانی، بیحالی شدید یا مشکل در تنفس باید حتماً به پزشک مراجعه شود.
برای بررسی اولیه علائم و تشخیص افتراقی میتوانید از سیستم تشخیص هوشمند بیماری دکتیران استفاده کنید. کافی است علائم کودک را وارد کنید تا سیستم، ارزیابی اولیه و توصیههای مناسب را ارائه دهد
۲. آنفولانزا
آنفولانزا یک بیماری ویروسی شدید دستگاه تنفسی است که معمولاً با شروع ناگهانی علائم و شدت بیشتر نسبت به سرماخوردگی مشخص میشود. کودکان به دلیل سیستم ایمنی هنوز در حال تکامل، ممکن است دچار تب بالا و علائم عمومی شدید شوند و خطر عوارض ثانویه مانند عفونت گوش یا ذاتالریه در آنها بالاتر است.
علائم آنفولانزا در کودکان
-
تب بالا و ناگهانی
-
درد عضلانی و بدندرد شدید
-
سردرد و بیحالی عمومی
-
خستگی و ضعف شدید
-
گاهی سرفههای خشک یا گرفتگی بینی
در برخی کودکان خردسال، اسهال و استفراغ نیز ممکن است مشاهده شود.
روشهای تشخیص و درمان
تشخیص آنفولانزا بر اساس علائم بالینی و در صورت نیاز آزمایش سریع ویروسشناسی انجام میشود. درمان به موقع میتواند شدت بیماری را کاهش دهد:
-
مصرف آنتیویروسها در دو تا سه روز اول ابتلا بیشترین اثر را دارد
-
استراحت کافی و مصرف مایعات گرم برای جلوگیری از کمآبی
-
داروهای تببر مناسب سن کودک
در مواردی که کودک بسیار ضعیف یا دچار تب شدید و بیحالی است، خدمات پزشکی در منزل دکتیران میتواند به ارزیابی وضعیت و مراقبت تخصصی کمک کند و نیاز به مراجعه اورژانسی را کاهش دهد.
۳. عفونت گوش (اوتیت مدیا)
اوتیت مدیا یکی از شایعترین عفونتهای دردناک گوش در کودکان زیر ۵ سال است. این بیماری معمولاً پس از سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی رخ میدهد و میتواند منجر به التهاب و تجمع مایع در گوش میانی شود.
علائم عفونت گوش در کودکان
-
درد شدید و مداوم گوش
-
بیقراری و گریه مکرر
-
تب خفیف تا متوسط
-
ترشح زرد یا شفاف از گوش
روشهای تشخیص و درمان
در موارد خفیف، عفونت ممکن است بدون نیاز به آنتیبیوتیک بهبود یابد. اما اگر تب و درد ادامه یابد، معاینه توسط پزشک ضروری است. در شرایطی که مراجعه حضوری دشوار باشد، خدمات پرستاری در منزل دکتیران میتواند به پایش وضعیت کودک و مدیریت درد کمک کند.
۴. گلودرد استرپتوکوکی
این بیماری باکتریایی، ناشی از استرپتوکوک گروه A است و به سرعت گلو را درگیر میکند و بسیار مسری است.
علائم گلودرد استرپتوکوکی در کودکان
-
گلودرد ناگهانی و شدید
-
تب بالای ۳۸ درجه
-
نقاط سفید یا چرکی روی لوزهها
-
بوی بد دهان
روشهای تشخیص و درمان
آنتیبیوتیکها تحت نظر پزشک اصلیترین روش درمان هستند. برای تشخیص سریع و ارزیابی اولیه میتوانید از دکتر هوشمند دکتیران استفاده کنید تا احتمال ابتلای کودک بررسی شود.
۵. آلرژی ها در کودکان
آلرژیهای غذایی و تنفسی یکی از مشکلات شایع کودکان هستند و میتوانند کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهند.
دلایل
-
حساسیت به گرده گیاهان و آلرژنهای محیطی
-
حساسیت به تخممرغ، شیر یا مغزها
-
تماس با حیوانات خانگی
علائم آلرژی در کودکان
-
عطسه و آبریزش بینی
-
کهیر یا قرمزی پوست
-
تورم لب، چشم یا صورت
-
مشکلات تنفسی و خسخس
روشهای تشخیص و درمان
پرهیز غذایی و داروهای ضد حساسیت معمولاً کافی هستند. در موارد شدید، آمادگی برای واکنشهای ناگهانی و دسترسی به خدمات پزشکی در منزل اهمیت دارد.
۶. اسهال و استفراغ
این بیماریها اغلب به دلیل عفونت ویروسی مانند روتاویروس یا آلودگی غذایی ایجاد میشوند و میتوانند خطر کمآبی جدی در کودکان ایجاد کنند.
علائم اسهال و استفراغ در کودکان
-
استفراغ مکرر
-
اسهال آبکی
-
بیحالی و علائم کمآبی
روشهای تشخیص و درمان
جبران مایعات و الکترولیتها حیاتی است. در کودکان کمسن یا ضعیف، استفاده از پرستاری در منزل برای پایش وضعیت و پیشگیری از کمآبی توصیه میشود.
۷. بثورات پوستی (راشهای ویروسی)
راشهای پوستی معمولاً ناشی از ویروسها هستند و اغلب بیخطرند، اما بررسی دقیق نوع راش اهمیت دارد.
علائم بثورات پوستی در کودکان
-
لکههای قرمز یا جوشهای کوچک
-
خارش ملایم
-
تب خفیف
روشهای تشخیص و درمان
استراحت، مصرف مایعات و در صورت نیاز داروهای ضد خارش یا آنتیهیستامین. برای تشخیص سریع نوع بثورات، میتوانید از تشخیص هوشمند بیماری استفاده کنید و علائم را وارد کنید تا ارزیابی اولیه انجام شود.
۸. آسم در کودکان
آسم یکی از بیماریهای مزمن شایع تنفسی در کودکان است و میتواند با علائم ناگهانی و شدید حملات تنفسی همراه باشد.
علائم بثورات پوستی در کودکان
-
خسخس یا سوت کشیدن هنگام تنفس
-
تنگی نفس
-
سرفههای شبانه یا هنگام ورزش
-
فشار یا سنگینی قفسه سینه
روشهای تشخیص و درمان
داروهای استنشاقی و کنترل عوامل محرک مهمترین روش درمان هستند. در هنگام حمله آسم، استفاده از خدمات پزشکی در منزل برای کنترل سریع وضعیت کودک توصیه میشود.
۹. عفونت ادراری
عفونت ادراری در کودکان بهخصوص دختران بسیار رایج است و تشخیص و درمان سریع اهمیت بالایی دارد.
علائم عفونت ادراری در کودکان
-
سوزش یا درد هنگام ادرار
-
تب و بیحالی
-
تکرر ادرار
-
بوی بد یا تغییر رنگ ادرار
روشهای تشخیص و درمان
پس از انجام آزمایش ادرار و تعیین نوع باکتری، آنتیبیوتیک مناسب تجویز میشود. برای کودکانی که امکان مراجعه حضوری ندارند، پرستاری در منزل میتواند درمان و پایش را تسهیل کند.
۱۰. یرقان نوزادی (زردی نوزادان)
یرقان یا زردی نوزادی یکی از شایعترین مشکلات در نوزادان تازه متولد شده است که معمولاً به دلیل افزایش بیلیروبین در خون رخ میدهد.
علائم زردی نوزادی
-
زرد شدن پوست و سفیدی چشمها
-
خوابآلودگی یا کاهش فعالیت
-
کاهش اشتها
روشهای تشخیص و درمان
در موارد خفیف، تغذیه مکرر با شیر مادر یا شیر خشک کافی است. در موارد شدید، فتوتراپی نیاز است و انجام فتوتراپی در منزل یا مراقبت توسط پرستار کودک میتواند روند درمان را راحتتر و امنتر کند.
پیشگیری از بیماری های رایج کودکان
-
واکسیناسیون بهموقع
-
رعایت بهداشت دست
-
تغذیه مناسب
-
تقویت سیستم ایمنی
-
خواب کافی
در صورت بروز هرگونه علائم، استفاده از دکتر هوشمند کمک میکند قبل از مراجعه، یک ارزیابی اولیه از وضعیت کودک داشته باشید.
نتیجه گیری
با شناخت ۱۰ تا از شایعترین بیماریهای کودکان میتوانید سلامت فرزند خود را بهتر مدیریت کنید و در صورت بروز علائم، سریعتر اقدام کنید. اگر نیاز به معاینه، مراقبت یا همراهی متخصص دارید، میتوانید از خدمات پزشکی در منزل و پرستاری در منزل در دکتیران استفاده کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاهده تمام خدمات ما، وارد صفحه اصلی دکتیران شوید.
سوالات متداول درباره بیماریهای شایع کودکان
۱. شایعترین بیماریهای کودکان کداماند؟
کودکان به دلیل سیستم ایمنی در حال تکامل، بیشتر در معرض بیماریهای تنفسی، گوارشی و پوستی هستند. از جمله شایعترین آنها میتوان به سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت گوش، گلودرد استرپتوکوکی، آلرژیها، اسهال و استفراغ، بثورات پوستی، آسم، عفونت ادراری و یرقان نوزادی اشاره کرد.
۲. چگونه میتوان بیماری کودکان را سریع تشخیص داد؟
تشخیص سریع بر اساس علائم بالینی و معاینات پزشکی انجام میشود. همچنین والدین میتوانند از دکتر هوشمند و سیستم تشخیص هوشمند بیماری دکتیران استفاده کنند تا یک ارزیابی اولیه از وضعیت کودک داشته باشند و نیاز به مراجعه حضوری را تعیین کنند.
۳. آیا همه بیماریهای کودکان نیاز به مراجعه حضوری دارند؟
نه همیشه. بسیاری از بیماریها مانند سرماخوردگی یا بثورات پوستی خفیف خودبهخود بهبود مییابند. اما در صورت تب بالا، بیحالی شدید، کمآبی، مشکلات تنفسی یا خونریزی، مراجعه حضوری ضروری است.
در مواردی که امکان مراجعه حضوری سخت باشد، خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دکتیران میتواند مراقبت تخصصی و پایش وضعیت کودک را فراهم کند.
۴. چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد؟
اگر کودک علائم زیر را داشته باشد، فوراً باید به اورژانس یا مراکز درمانی مراجعه کنید:
-
تب بالا که کاهش نمییابد
-
مشکل در تنفس یا خسخس شدید
-
استفراغ یا اسهال مکرر و شدید
-
زردی پوست یا چشم نوزاد
-
بیحالی شدید و کاهش مصرف غذا و مایعات
۵. آیا بیماریهای کودکان قابل پیشگیری هستند؟
بله. واکسیناسیون به موقع، رعایت بهداشت دستها، تغذیه مناسب، خواب کافی و مدیریت عوامل محیطی میتوانند بسیاری از بیماریهای شایع کودکان را پیشگیری کنند.
۶. آیا میتوان مراقبت و درمان کودک را در منزل انجام داد؟
در بسیاری از موارد، پرستاری و پزشکی در منزل دکتیران میتواند مراقبت تخصصی، تجویز داروهای لازم، پایش علائم و انجام اقدامات درمانی را در محیط امن خانه فراهم کند.
۷. چگونه میتوان وضعیت کودک را قبل از مراجعه حضوری بررسی کرد؟
استفاده از دکتر هوشمند و سیستم تشخیص هوشمند بیماری این امکان را میدهد که علائم کودک وارد شود و ارزیابی اولیه انجام شود. این سیستم کمک میکند والدین تصمیم بگیرند که آیا نیاز به مراجعه حضوری وجود دارد یا میتوان مراقبتها را در منزل ادامه داد.
